Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΤΕΙΧΩΝ &ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ ΤΩΝ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Τα τείχη των πόλεων αδιαμφισβήτητα αποτελούν τη σημαντικότερη πτυχή της οχυρωματικής τέχνης καθώς η τείχιση συνυφαίνεται με την ίδια την ύπαρξη της πόλεως, γεγονός το οποίο αποδίδει την βαρύνουσα σημασία που προσδίδεται στη συγκρότηση των οχυρωμένων πόλεων-κρατών. Τα τείχη και οι οχυρώσεις αποτελούν τμήμα του αστικού περιβάλλοντος, κατέχοντας τόσο συμβολική όσο και αποτροπαϊκή διάσταση. Ουκ ολίγες είναι οι αναφορές που πραγματοποιούνται στην αισθητική αξία των τειχών που περιβάλλουν τις πόλεις, κάνοντας μνεία στην στέρεη κατασκευή, στο “απροσπέλαστο κάλλος” των τειχών και των πύργων, εγκώμια τα οποία υποδηλώνουν την διαρκώς εντεινόμενη ανάγκη για διαφύλαξη και αμυντική θωράκιση. Επιπροσθέτως, η ύπαρξη τειχών σε μία πόλη, ήταν σύμβολο κυριαρχίας, ισχύος, ανεξαρτησίας και αυτάρκειας. ΄Ήταν ζήτημα γοήτρου και ασφάλειας. Μόνο πόλεις που είχαν νικηθεί σε πόλεμο ή υποταχθεί σε εχθρική δύναμη υποχρεώνονταν να κατεδαφίσουν τα τείχη τους, όπως συνέβη με τους Αθηναίους που υποχρεώθηκαν μετά την ήττα τους στον Πελοπονησιακό πόλεμο να γκρεμίσουν τα μακρά τείχη και τα τείχη του Πειραιά ώστε να καταστούν ανοχύρωτη πόλη.... Είτε κατά την υποδοχή ολυμπιονικών, οι πόλεις γκρέμιζαν ένα μικρό τμήμα των τειχών τους προκειμένου να εισέλθουν από εκεί οι νικητές, θέλοντας να δείξουν ότι οι άνδρες της πόλεως είναι τα ανίκητα τείχη.Καθοριστικός παράγοντας διαμορφώσεως, κατά μείζονα λόγο, της αρχιτεκτονικής δομής των οχυρώσεων των πόλεων και της αισθητικής τους υφής, είναι η φυσική τους θέση. Παρατηρώντας πολλά τείχη, όπως λ.χ. αυτών της αθηναϊκής ακροπόλεως, διαπιστώνεται ότι εκτός από τη χρήση οικοδομικού υλικού σε δεύτερη χρήση, αισθητική αξία που προσλαμβάνει πολυποίκιλη ερμηνεία έχει η ενδόμηση γλυπτών και αναγλύφων επί των όψεων πύργων και μεσοπυργίων τειχών, η ένθεση μαρμάρινων στηλών, διακοσμημένων αρχιτεκτονικών μελών, προσδίδοντας κίνηση και εικαστικό ενδιαφέρον με αποτροπαϊκή σημασία, συνιστώντας υπόμνηση της μακράς ιστορικής συνέχειας. 
Τα τείχη είναι οργανικά συνδεδεμένα με τον αστικό χώρο. Η πόλη δε νοείται δίχως αυτά, για πρακτικούς λόγους καθ΄ ότι διασφαλίζουν την αμυντική της θωράκιση. Και για συμβολικούς λόγους, καθώς διαχωρίζουν την αστική περιοχή από την εξωτερική περιβάλλουσα ύπαιθρο, καθιστώντας απτή την αίσθηση της ασφάλειας, σφυρηλατώντας τον μύθο του απόρθητου, δημιουργώντας αποτρεπτική ισχύ. Τα εγκώμια και η έξαρση των επαίνων για τα τείχη που συνυφαίνονται με την ίδια την πόλη, αποτελούν νοσταλγική αναπόληση του ιδεώδους των ομηρικών χρόνων, των ηρωϊκών αξιών αλλά και διατράνωση της φυσικής και ιστορικής συνέχειας. Επιπροσθέτως, τα τείχη καθορίζουν το εσωτερικό ασφαλές από το εξωτερικό επισφαλές περιβάλλον, το οικείο από το άγνωστο, το φίλιο από το εχθρικό. Η διασφάλιση του ζωτικού χώρου της πόλεως διαμέσω της ισχύος των τειχών και η επίκληση του θείου για την προστασία και αμυντική ικανότητα των οχυρώσεων, τους προσδίδει ιεροτοπική διάσταση. Στο πλαίσιο αυτό εξηγείται η ύπαρξη βωμών ή ναιδρίων ενσωματωμένων σε πύργους ή στο εσωτερικό των τειχών, καθαγιάζοντας τις οχυρώσεις, αποδιώχνοντας οτιδήποτε αρνητικό.Τα τείχη της αρχαίας πόλεως της Σαλαμίνος των κλασικών χρόνων, εκτείνονται από την κορυφογραμμή της Πούντας μέχρι και την περιοχή της Κυνόσουρας, διασφαλίζοντας την παράκτια περιοχή από τυχόν αποβίβαση εχθρικών δυνάμεων. Στην περιοχή του οικοδομικού τετραγώνου που περικλείεται από τις οδούς Πανεπιστημίου, Ακτής Θεμιστοκλέους, Νηρέως και Εισοδίων Θεοτόκου, έχουν εντοπισθεί και ανασκαφθεί τμήματα σημαντικά του αρχαίου τείχους όπου έχουν εντοπισθεί και πύργοι. Σε μεγάλο βαθμό, έχουν λιθολογηθεί (υφαρπαγεί για δεύτερη χρήση), όμως υπάρχουν σημεία τα οποία δύνανται να αποκατασταθούν και να αναδειχθούν. Η περιοχή γειτνιάζει προς τον αρχαίο πολεμικό λιμένα, εκεί όπου συγκεντρώθηκε ο ενωμένος ελληνικός στόλος πριν τη διεξαγωγή της επικής ναυμαχίας. Αυτός ο χώρος όλος, αξίζει και πρέπει να κηρυχθεί αρχαιολογικό πάρκο και να αναδειχθεί, ζωντανεύοντας την ιστορία. Πρόκειται για ένα αρχαιολογικό και ιστορικό τοπόσημο που προσδίδει αίγλη και ιδιαίτερη αξία στη Σαλαμίνα και γι΄ αυτό πρέπει να αναβαθμιστεί, όπως του αξίζει! Ήρθε η ώρα να συνδράμουμε άπαντες προς αυτή την κατεύθυνση! Μία πρώτη ενέργεια είναι να υπογράψουμε όλοι το ακόλουθο ψήφισμα, ώστε να προωθηθεί το ανάλογο αίτημα προς τους ιθύνοντες:
Όλοι μαζί, με συναίσθηση της ιστορικής μας ευθύνης απέναντι στην προγονική κληρονομιά, μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά! Το χρωστάμε στους προγόνους μας, το οφείλουμε στις επερχόμενες γενεές! Έτσι η Σαλαμίνα θα αποκτήσει μόνο πολιτιστική υπεραξία, αίγλη και θα αναδειχθεί με έργα υποδομών που θα αναβαθμίσουν την ποιότητα της ζωής, θα προσφέρουν εργασίες και θα διασφαλίσουν τον σεβασμό στην παράδοση και στο περιβάλλον του τόπου!
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 
Σχόλια