ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Στην αρχαία ελληνική ναοδομία, ενώ οι ναοί είναι ιωνικής ή δωρικής τεχνοτροπίας και υφίσταται μία αποστροφή όσον αφορά τους ναούς του Ολυμπίου Πανθέου σε σχέση με την καμπύλη, ωστόσο αυτή χρησιμοποιείται στην ανέγερση ναών για Θεούς που ίστανται πέραν του Δωδεκαθέου, όπως είναι ο Ασκληπιός, ο Διόνυσος, στις θόλους, στα θέατρα, σε θολωτούς τάφους στην μυκηναϊκή Ελλάδα, με χαρακτηριστικότερους αυτούς του Ατρέα και της Κλυταιμνήστρας, ο θησαυρός των Μινύων στον Ορχομενό, στην Κρήτη κ.α. 
Η καμπύλη στους θολωτούς τάφους ξεκινούσε από έναν κύκλο και το στόμιο της θόλου στένευε και έκλεινε στο κορυφαίο σημείο. Στην διάρκεια του 4ου π.Χ. αιώνα παρουσιάζεται ένα κυκλικό κτίριο η Θόλος, στους Δελφούς και την Επίδαυρο, με προορισμό μυστηριώδη και απόκρυφο. Το σχήμα της κρύπτης της θόλου στην Επίδαυρο όπου ευρίσκετο και ο τάφος του Θεού Ασκληπιού, ήσαν ομόκεντροι κύκλοι, μιμούμενο το σχέδιο το φίδι που κουλουριάζεται.  

Η κυκλική θόλος της Επιδαύρου αποτελούσε το ιερό των φιδιών κατά Αριστοφάνη. Επίσης στους Δελφούς, το φίδι ενοικούσε σε μία κυκλική καλύβα. Πρόκειται για τον Πύθωνα, η παρουσία του στο γαιοκεντρικό αυτό λίκνο είχε ιερή σημασία, γι΄ αυτό και ο πυθοκτόνος Απόλλων μετά την δολοφονία του (ενέργεια που αλληγορεί την επικράτηση του ουράνιου/ηλιακού στοιχείου επί του χθόνιου), κατέφυγε στα Τέμπη για κάθαρση...
Η κυκλική μορφή λοιπόν που εντοπίζεται στον ρυθμό της καμπύλης, κατά τους ελληνιστικούς χρόνους αναδεικνύεται σε θέατρα, βουλευτήρια, δημόσια κτίρια, ενώ εντοπίζεται στις κυκλικές κόγχες των μυστηριακών θεοτήτων της Σαμοθράκης και στο Καβείριο ιερό, στην θυμέλη και όχι μόνο...

Κατά τα χρόνια του Βυζαντίου, η καμπύλη γνώρισε την αποθέωσή της στη βυζαντινή τεχνοτροπία και ναοδομία, όπως ακριβώς και σήμερα την παρατηρούμε στους τρούλους των εκκλησιών. Η καμπύλη και ιδίως η θόλος, υποδηλώνει το ουράνιο στερέωμα, συμβολίζοντας τον κύκλο που περικλείει εντός την ολότητα, διασφαλίζει την ενότητα, σύμφωνα με την αρχή Εν το Παν... Υποδηλώνει επίσης την περιοδική ανακύκληση των πάντων, διότι άπασες οι δημιουργικές εκφάνσεις επαναλαμβανόνται σύμφωνα με τους φυσικούς και συμπαντικούς νόμους ανά τακτά διαστήματα, ολοκληρώνοντας τη διαδικασία που υπαγορεύει η φυσική νομοτέλεια...

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ