Η ΑΝΑΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ! 

Είναι γνωστό και πρόδηλο ότι σε πλανητική κλίμακα, η Αρχαία Ελλάδα και οι πολιτισμοί που απέρρευσαν από αυτήν, αποτελούν διαχρονικά αντικείμενο θαυμασμού, προσδίδοντας στη χώρα μας και στον λαό που την κατοικεί, μία ιδιαίτερη αίγλη, μία ιδιαιτερότητα, που αγγίζει το στοιχείο της μοναδικότητας. 

Ωστόσο στο σημείο αυτό διαπιστώνουμε μία παραδοξότητα, ή ορθότερα ένα αντιφατικό στοιχείο: Ενώ ο εγκωμιασμός της Ελληνικής Αρχαιότητας δεν γνωρίζει όρια, σε λεκτικό-φιλολογικό επίπεδο, ωστόσο διαπιστώνεται μία τεράστια απόκκλιση στα βιωτικά πρότυπα του σήμερα και στον τρόπο σκέπτεσθαι, από τα αντίστοιχα αρχαιοελληνικά... Και αυτό το φαινόμενο, προσλαμβάνει δύο ερμηνείες: 

Η μία σχετίζεται με την άρνηση του σύγχρονου ανθρώπου να ακολουθήσει δοκιμασμένα βιοθεωρητικά πρότυπα, γιατί η εμβίωσή τους προϋποθέτει θυσίες και μόχθο που δεν είναι διατεθειμένος να επιδείξει, η άλλη πάλι έγκειται στο γεγονός ότι ο άνθρωπος του σήμερα βλέπει την αρχαιότητα με μία αντίληψη “μουσειακή”, ως κάτι δηλαδή το “ξεπερασμένο”, το οργανικά νεκρό που αξίζει απλά να το παρατηρούμε ή να το θαυμάζουμε δίχως να επιχειρούμε να διαποτισθούμε από το πνεύμα που την διέτρεχε... Και το καίριο ερώτημα που αναδύεται εν προκειμένω σχετίζεται με το ακόλουθο δίλημμα: Υφίσταται “ασυμβίβαστο” μεταξύ των αξιών και των αρχών αλλά και των προτύπων που κυριαρχούσαν κατά την ιστορική αρχαιότητα στον ελλαδικό χώρο και κόσμο με το σήμερα, δηλαδή αυτές είναι ανεφάρμοστες στον παρόντα χρόνο ή ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να συγχρονισθεί και να εμπνευσθεί από αυτές; 

Αναμφίβολα η στείρα αρχαιολατρεία και προγονοπληξία συνιστά ανασταλτικό παράγοντα για κάθε είδους εξέλιξη, αφού δεν αρκεί να επαφιέμεθα στις δάφνες του παρελθόντος, πόσο μάλλον να επικαλούμαστε αυτές προκειμένου να αποκρύψουμε την δική μας ανεπάρκεια... Το γεγονός ότι ο Αρχαίος Ελληνικός Κόσμος έφθασε να κρατά τα σκήπτρα του εξανθρωπισμού και εκπολιτισμού της Οικουμένης, εμβαπτίζοντας την ανθρωπότητα στις αρχές του Ανθρωπισμού, του Πολιτισμού, της Θεοσέβειας, της Ηρωϊκής Ηθικής, των Μυστηρίων, της Επιστημονικής προόδου και όχι μόνο, σημαίνει ότι οι αρχαίοι πρόγονοί μας ακολουθούσαν ατραπούς που οδηγούσαν στην Γνώση και στην Βελτίωση του Εαυτού και δι΄ αυτού και του κοινωνικού συνακόλουθα συνόλου... 

Ποιά ήσαν όμως τα “συστατικά στοιχεία” του Ελληνικού θαύματος; Κατ΄ αρχήν η αρχαιοελληνική μυθολογία, συνιστούσε έναν ύμνο στις δυνάμεις της Φύσεως, αποτελώντας μία μορφή συμπυκνώσεως και κωδικοποιήσεως συμπαντικών αληθειών και υπήρξε κομβικό σημείο αναφοράς για την ευρωπαϊκή τέχνη της Αναγεννήσεως, σε όλες της τις εκφάνσεις. Έπειτα, τα αρχαιοελληνικά λογοτεχνικά είδη με αντιπροσωπευτικότερα αυτών το έπος, τη λυρική ποίηση και το δράμα στην ποίηση, αλλά και την ιστοριογραφία, τη ρητορική και τη φιλοσοφία, απετέλεσαν, κυρίως από την Αναγέννηση και εντεύθεν, τα πρότυπα εκείνα με βάση τα οποία αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε η ευρωπαϊκή λογοτεχνία σε βαθμό απεριόριστο. 

Η ανάπτυξη των εικαστικών τεχνών και της αρχιτεκτονικής, κατά την αναγεννησιακή περίοδο, στηρίχθηκε εν πολλοίς στην δημιουργική ανάπλαση των αρχαιοελληνικών αισθητικών και αρχιτεκτονικών προτύπων. Συνακόλουθα, οι εμβριθείς όροι, οι υψηλές έννοιες και οι βαθυστόχαστοι προβληματισμοί που χαρακτήριζαν την αρχαιοελληνική φιλοσοφική παράδοση, αποτελούν τη βάση του νεότερου φιλοσοφικού στοχασμού και της πνευματικής ανατάσεως. 

Οι Έλληνες παραμέρισαν τον φόβο και την δεισιδαιμονία και ύψωσαν σε λάβαρό τους την έρευνα, την γόνιμη αμφισβήτηση, τη διερώτηση και την αμφιβολία, που στάθηκαν οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της έρευνας και την κατάληξη σε επιστημονικά πορίσματα και σε τεκμηριωμένες διαπιστώσεις οι οποίες απετέλεσαν το εφαλτήριο για την ανάπτυξη ενός ανυπέρβλητου Πολιτισμού, θεμελιωμένου στην Γνώση και στο Φως. Μακριά και πέρα από τα σκοταδιστικά δεσμά των θεοκρατικών μύθων, τις μεσσιανιστικές πρακτικές και τις θρησκόληπτες πλάνες, υπερβαίνοντας και απορρίπτοντας τα δογματικά αγκυλωτικά πλαίσια και την τελματώδη στασιμότητα, οι αρχαίοι ΄Ελληνες καλλιέργησαν την Γνώση και την έρευνα, διευρύνοντας τους συνειδησιακούς τους ορίζοντες απεριόριστα.... 

Η έννοια της ευθύνης, της λογοδοσίας και του απολογισμού, μετά την ανάληψη δημοσίου αξιώματος ή τον επιφορτισμό από την Πολιτεία με συγκεκριμένα καθήκοντα, η ενεργοποίηση του πολίτη και η έμπρακτη συμμετοχή του στα κοινά, η ενασχόληση με την πολιτική ως επίδειξη ενδιαφέροντος και έμπρακτης φροντίδας για τα κοινά ζητήματα που αφορούσαν την Πολιτεία, ο θεσμός του Οπλίτη/Πολίτη, ο Ανθρωπισμός και η περικόσμηση του ανθρώπου με αρετές διαμέσω της διαπλάσεως και της διδαχής, όπως η φιλοπατρία, το κοινοτικό πνεύμα, ο κριτικός στοχασμός, είναι δεδομένα που αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα και δεν έχασαν ποτέ τη σημαίνουσα θέση τους στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. 

Η αρχαιοελληνική παιδεία υπήρξε ανθρωποπλαστική και ουδέποτε χρησιμοθηρική κατά τα σύγχρονα “τεχνοκρατικά” πρότυπα που επιδιώκουν την δημιουργία τεχνοκρατών δίχως πνεύμα και ηδονιστών/καταναλωτών δίχως ψυχή... 

Γι΄ αυτό και ο Ελληνικός Πολιτισμός και η Ελληνική Παιδεία, στην αυθεντική της διάσταση, αναπτύσσουν την κριτική σκέψη και οξύνουν την νοητική ικανότητα των μαθητών οδηγώντας τους στην αυτογνωσία και αυτοσυνειδησία. Μία γνωστική και συνειδησιακή διεργασία ζωτικής σημασίας η οποία ανεκόπη με το κλείσιμο των φιλοσοφικών σχολών της αρχαίας Ελλάδος, οι οποίες ανεξαρτήτως του προσανατολισμού τους, καλλιεργούσαν τον τρόπο του “σκέπτεσθαι” και δεν παρείχαν απλά συσσώρευση γνώσεων, εν είδει “μασημένης τροφής”... Το πρότυπο του “Καλού καγαθού”, το μέτρο και η αρμονία, η επιζήτηση της ενδελέχειας και η φιλοπατρία, απετέλεσαν συστατικά στοιχεία της σκέψεως των αρχαίων προγόνων μας, η έρευνα δίχως δογματικούς φραγμούς και προκαταλήψεις που λειτουργούν ανασταλτικά ως προς την ανακάλυψη της αλήθειας, η Γνώση αντί της άλογης πίστεως, η πειραματική απόδειξη και η τεκμηρίωση που καθιστούν μία διαπίστωση “επιστημονική”, είναι δεδομένα τα οποία απετέλεσαν τον τροφοδότη για όλα τα μεγάλα ρεύματα του μετέπειτα ευρωπαϊκού πολιτισμού, είτε για την Αναγέννηση πρόκειται είτε για την εξελικτική συνέχεια του πολιτιστικού γίγνεσθαι... 

Καθόλου τυχαία η ορολογία σε όλες σχεδόν τις επιστήμες είναι ελληνική και αυτό έχει την εξήγησή του στο γεγονός ότι πρώτοι οι πρόγονοί μας έφθασαν σε ανακαλύψεις που τους υποχρέωσαν να επιδοθούν στον ορισμό εννοιών και στην περιγραφή καταστάσεων και διαπιστώσεων οι οποίες ήσαν άγνωστες παντελώς σε άλλους λαούς. Καθόλου επίσης τυχαία ο λεγόμενος κλασικός πολιτισμός διαδόθηκε γνωρίζοντας ιδιαίτερη άνθηση ανά τον κόσμο, πλην της Ελλάδος δυστυχώς, ενώ η ελληνική γλώσσα αναγνωρίστηκε παγκοσμίως ως η πλέον πλούσια νοηματική γλώσσα, η χρήση της οποίας αφυπνίζει λανθάνουσες ικανότητες του ανθρωπίνου εγκεφάλου, προάγοντας την εγρήγορση και ενισχύοντας τις συνάψεις των εγκεφαλικών νεύρων! Η ελληνική γλώσσα εμπεριέχει υψηλές έννοιες φιλοσοφικής ενατενίσεως και στοχασμού, όρους όπως ευδαιμονία, ευσέβεια, ανδρεία, αιδώς, Η δικαιοσύνη, φιλαλήθεια, άμιλλα, φιλία, ευγένεια, φρόνηση και τόσες άλλες, διότι πρώτοι και μόνοι οι ΄Ελληνες επινόησαν και εφήρμοσαν αρχές πρωτόγνωρες για άλλους λαούς. 

Σε έναν κόσμο που πγίνεται στον βόρβορο της χυδαιότητας και της υλικής παρακμής, πρότυπα όπως αυτό του φιλοσόφου-πολεμιστή Σωκράτη, συντροφικής πίστεως όπως εκείνο της Πηνελόπης, αυτοθυσίας όπως εκείνο του Κυναίγειρου και του Δημοφίλου ή του Λεωνίδα και του Κόδρου, αποτελούν σημεία αναφοράς στο παγκόσμιο γίγνεσθαι στο διηνεκές του χρόνου... 

Οι αρχαίοι Έλληνες ήσαν εκείνοι που ιεροποίησαν τη Φύση και τον Κόσμο διακηρύσσοντας δια του Ηρακλείτου ότι “θείον είναι το γίγνεσθαι”, πρεσβεύοντας την ενότητα του Όλου (Ώς εν τοις άνω, ούτω και εν τοις κάτω), προβάλλοντας δηλαδή την ενότητα Μικροκόσμου και Μακροκόσμου που διέπονται από τις ίδιες αρχές και νόμους. Οι ΄Ελληνες θεμελίωσαν την ιατρική, την αρχιτεκτονική, τις καλές τέχνες, τις τεχνικές επιστήμες, τη φιλοσοφία, απέδειξαν το θείον και δεν το δογμάτισαν, γι΄ αυτό και πλείστα δημιουργήματα ακόμη και σήμερα φέρουν ανεξίτηλη τη σφραγίδα του ελληνικού πνεύματος. 

Το παγκοσμίως μοναδικό χαρακτηριστικό του ελληνικού πνεύματος έγκειται στο ότι ενώ διαφοροποιείται από τους άλλους πολιτισμούς (κινεζικό, ινδικό κ.α.) στο σύνολο και στα στοιχεία του, είναι το μόνο που άντεξε στην φθορά του χρόνου εν αντιθέσει προς τον πολιτισμό άλλων λαών (Αζτέκων, Μάγια, Ίνκας κ.α.) που αφανίστηκαν και κατόρθωσε να επηρεάσει και να επιδράσει στα πέρατα της οικουμένης... Γι΄ αυτό και διαιωνίζεται μέχρι και σήμερα, γι΄ αυτό και αποτελεί σημείο αναφοράς όλων των έγκριτων διανοητών αλλά και πανεπιστημίων ανά την υφήλιο... 

Ο έλλογος άνθρωπος, δίκαια αποκαλούμενος ως το τελειότερο δημιούργημα της Φύσεως, εγκαταλείποντας τη νομαδική ζωή των προϊστορικών χρόνων, αντιλήφθηκε την αναγκαιότητα της συγκροτημένης ζωής και δημιούργησε οργανωμένες κοινωνίες. Η θεμελίωση των αρχέγονων κοινωνιών δομών υπαγορεύθηκε από την επιζητούμενη θέσπιση αρχών και νόμων που με τη σειρά τους απέρρευσαν από τα ισχύοντα ιδανικά, η διαφύλαξη των οποίων κρίθηκε απαραίτητη για τη μετέπειτα σφυρηλάτηση και εξύψωση των ηθικών, πολιτιστικών και Εθνικών παραδόσεων των λαών. Ανάμεσα στις πρωταρχικές ηθικές αξίες που αναδείχθηκαν στα οργανωμένα κοινωνικά σύνολα, εντάσσεται και αυτή του Ανθρωπισμού.

Ο Άνθρωπος, βαρυσήμαντη έννοια με πολύπλευρο περιεχόμενο, οφείλει τη γένεσή της στην αρχαία Ελληνική σκέψη, αυτούσιο τέκνο της οποίας άλλωστε τυγχάνει. Αντιπαρερχόμενοι τους ισχυρισμούς διαφόρων συστημάτων θρησκευτικού αναχρονισμού, τα οποία ενώ καλλιεργούν έναν άλογο δογματισμό, παράλληλα δεν διστάζουν να ιδιοποιηθούν την Ανθρωπιστική διδαχή, στοιχειώδης συνέπεια προς την αλήθεια και την ιστορική πραγματικότητα επιβάλλει να αποδοθεί η προέλευσή της στο γεννήτορά της Ελληνικό Πολιτισμό.

Η άνθιση της φιλοσοφίας, όπως προέκυψε μέσα από τις διεργασίες της Ιωνικής Σχολής και η ευρεία εξάπλωση των διδασκαλιών των Προσωκρατικών φιλοσόφων, κατά τον 5ο προχριστιανικό αιώνα, αποτελεί ένα γεγονός το οποίο σηματοδότησε τη μετάβαση από την κοσμογονία στην κοσμολογία, στην επιστημονική θεώρηση των φυσικών φαινομένων. Ακριβώς αυτή η μεταλαμπάδευση των αρχών των προσωκρατικών φιλοσόφων από τα ιωνικά παράλια στην κυρίως Ελλάδος, συνυφαίνεται με την απόκτηση ενός διάχυτου ανθρωποκεντρικού προσανατολισμού, η επίδραση του οποίου κατέστη ευκρινής σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.

Οι αρχαίοι Έλληνες, πρώτοι από όλους τους λαούς στην οικουμένη, όχι μόνο διετύπωσαν την υψηλή έννοια του Ανθρωπισμού, αλλά συγχρόνως τη μετουσίωσαν από απλή θεωρητική σύλληψη σε πρότυπο και ιδανικό ζωής. Σε αυτή ακριβώς τη διεργασία, της εμπεδώσεως της πεμπτουσίας των ανθρωπιστικών ιδανικών, έγκειται ο εκπολιτισμός και εξανθρωπισμός της οικουμένης.

Η μετάδοση των Ανθρωπιστικών Αρχών στο ανθρώπινο γένος, αποτελεί αντικείμενο της εξιστορήσεως ενός γεγονότος μυητικού χαρακτήρα, το οποίο αναδύεται από τις σελίδες της πανάρχαιας Ελληνικής μυθολογίας. Πρόκειται για μετάδοση της μυητικής φλόγας και την προσφορά του στοιχείου της φωτιάς, από τον ημίθεο Προμηθέα προς τους ανθρώπους. Πράξη καταφανώς αλληγορική, η οποία περικλείει ένα σαφές ανθρωπιστικό μήνυμα. Υποδηλώνει τη θυσία ενός Ανωτέρου Όντος στον βωμό της προόδου της Εθνικολαϊκής Κοινότητας, συνθλίβοντας τα προσκόμματα που δημιουργεί ο ατομοκεντρικός ωφελιμισμός, η κατ' εξοχήν έκφανση της αντιηρωικής θεωρήσεως της ζωής.

Αναμφίβολα, ο Ανθρωπισμός ανευρίσκει το αληθινό του περιεχόμενο στο απόσταγμα του Κλασσικού Πολιτισμού. Η έννοιά του συμπυκνώνεται στο πρότυπο του "Καλού καγαθού", το οποίο ανταποκρίνεται σε ανώτερα επίπεδα νοητικής, ψυχικής και αισθητικής πληρότητας και ανατάσεως. "Παντων χρημάτων, μέτρον άνθρωπος" διακηρύσσει ο Πρωταγόρας, προσδιορίζοντας την ιεραρχία των Αξιών. 

Μόνοι οι Έλληνες ομιλούσαν προς τους Θεούς τους στον ενικό (Ω φίλε Ζευ προσφωνούσαν τον ύπατο των Θεών), θεωρώντας τον πατέρα τους και όχι κάποια τιμωρό, μοχθηρή θεότητα, επιδεικνύοντας θεοσέβεια, ουδέποτε όμως θεοδουλεία, όπως έπρατταν οι λαοί της σκοταδιστικής ανατολής. Γι΄ αυτό και ο Έλληνας ήταν ελεύθερος άνθρωπος και όχι δούλος, διαθέτοντας ευρύτητα σκέψεως και ατομική αξιοπρέπεια... 

Εκφάνσεις όπως ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας των καλλιτεχ-νικών δημιουργιών, ο ανθρωπομορφισμός όπως αναδεικνύεται ως αισθητική τάση και ιδεολογική αντίληψη κατά την απεικόνιση των Θεϊκών μορφών, συνιστώντας την εξιδανίκευση του ανθρώπινου προτύπου, το αξιόλογο παράδειγμα του Δάμωνος και του Φιντία, ο Δελφικός θεσμός των Αμφικτυονιών, τα Ολύμπια, τα Ίσθμια, τα Νέμεα και τόσα άλλα αρχαία θρησκευτικά δρώμενα με ενωτικό χαρακτήρα, τα αρχέγονα Μυστήρια, η ανιδιοτελής ενασχόληση φιλοσόφων, με επιφανέστερο τον Σωκράτη, με τη βελτίωση του ατόμου και την ανακάλυψη των αρετών του εσωτέρου εαυτού, όλα αυτά τα γεγονότα πιστοποιούν την αποθέωση της ανθρωπιστικής διδαχής στην κοιτίδα της, την αρχαία Ελλάδα. “Να θυμάσαι ότι είσαι Άνθρωπος” προτρέπει ο ποιητής Μένανδρος, ενώ ο Πλάτων στον “Γοργία” αναφερόμενος στην ανθρωπιστική συμπεριφορά, υποστηρίζει τα ακόλουθα.. 

“Ο άνθρωπος πρέπει κυρίως να φροντίζει όχι να φαίνεται καλός αλλά να είναι αληθινά καλός στο σπίτι του και στην κοινωνία”.

Η Ανθρωπιστική ιδέα αναγορεύθηκε απ' τους αρχαιοέλληνες σε μέγιστη ηθική αξία η οποία μετουσιωνόμενη σε έμπρακτη συμπεριφορά, άσκησε σημαντική επίδραση στην εξέλιξη και ανέλιξη του Πολιτισμού.

Ο Ανθρωπισμός στην αρχαία Ελλάδα, προσλαμβάνει το γνώρισμα της επιδείξεως απροσμέτρητης εμπιστοσύνης στις δημιουργικές ικανότητες και δυνάμεις που διακατέχουν την ανθρώπινη ύπαρξη. Ο ελεύθερος άνθρωπος, αδέσμευτος από προλήψεις, δογματικούς φραγμούς και δεισιδαιμονίες, οφείλει να μορφωθεί, να επιδοθεί στην παραγωγή δημιουργικού έργου σε κάθε δυνατό επίπεδο και να αναδειχθεί στον τομέα εκείνο ο οποίος προσιδιάζει στη φύση του, στο μέτρο του εφικτού. Επικεντρώνεται στην ανθρωποπλαστική-μορφωτική δύναμη της Ελληνικής Παιδείας η οποία συντίθεται από τις πνευματικές και καλλιτεχνικές-αισθητικές αξίες του κλασσικού πολιτισμού και όχι μόνο.

Κυρίως όμως ο Ανθρωπισμός εντοπίζεται στη σύλληψη και αποτίμηση της αξίας που κατέχει η έννοια “Ανθρωπος” τόσο στην πνευματική όσο και στην υλική του διάσταση. “Είναι προτιμότερο να είναι κανείς φτωχός παρά αμόρφωτος. Γιατί ο μεν φτωχός έχει ανάγκη από χρήματα, ενώ ο αμόρφωτος από ανθρωπισμό” υποστηρίζει ο Αρίστιππος ο Κυρηναίος (Διογένης Λαέρτιος ΙΙ, 70), συναρτώντας την εμπέδωση του ανθρωπιστικού ιδανικού προς την πνευματική-εσωτερική καλλιέργεια και ανάπτυξη. Κατανοώντας ότι η απόκτηση πνευματικού πλούτου οδηγεί στον πυλώνα απ' όπου εκκινά η ατραπός της αρετής. Αγαθό το οποίο είναι κατά πολύ δυσαναπλήρωτο και από αυτά ακόμη τα υλικά πλούτη.

Ο Ανθρωπισμός υψώθηκε στο απόγειο της αναγνωρίσεώς του, τόσο με την καθιέρωση και ανάδειξη των Ελληνικών Μυστηρίων, όσο και με την ανύψωση της Δελφικής Ιδέας (σύμφωνα με την προτροπή “Γνώθι σαυτόν”) και την επικράτηση του Δελφικού Απολλώνειου πνεύματος. Η δημιουργία δύο ισομεγεθών αγαλμάτων, του Διός και του Ομήρου, στον περίβολο του Ιερού του Φοίβου Απόλλωνος στους Δελφούς, υπήρξε ένα γεγονός το οποίο κατείχε σαφώς συμβολική σημασία, υποδηλώνοντας την αρμονική-ισότιμη σχέση και συνύπαρξη του Ανθρώπου με τον Ύπατο Δημιουργό.

Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να εξαρθεί η καθοριστική συμβολή της Ελληνικής Θρησκείας στην προαγωγή των Ανθρωπιστικών Ιδανικών. 

Η Ελληνική Θεολογία καθώς και η Ελληνική μυστηριακή παράδοση, δια των μυστηριακών τελετουργιών, επέφερε την προσέγγιση του ανθρώπου με τους Θεούς, οι οποίοι δημιουργήθηκαν κατ' εικόνα του ιδίου. Μέσα από την αντίληψη αυτή, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για την εξελικτική ανέλιξη του Ανθρώπου, και κατ' επέκταση για την Θέωσή του, μέσα από την ηθική του τελειο-ποίηση. Και αυτό σε αντιδιαστολή προς τις κοσμοπολιτικές θρησκείες-παράγωγα του εβραιομεσσιανισμού, όπου ο Άνθρωπος δημιουργούμενος κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν ενός μοχθηρού και αιμοδιψή Θεού, εκμηδενίζεται σε κάθε “θεϊκό” πρόσταγμα.

Ο Σωκράτης εμβαθύνοντας στην πηγή των αιτιών που αποτρέπουν την εκδήλωση της ανθρωπιστικής συμπεριφοράς, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ουδείς πράττει το κακό ενσυνείδητα, αλλά καταφεύγει στη διάπραξή του από έλλειψη βαθειάς κατανοήσεως και επιγνώσεως του καλού και του αγαθού (“ουδείς εκών κακός”).

Η σημερινή εποχή της υλιστικής εξάρσεως, του επίπλαστου ευδαιμονισμού και των πνευματικών απαξιών έχει καταστήσει τον ωφελιμισμό κυρίαρχη διάσταση της ζωής, συρρικνώνοντας έως και εξαλείφοντας κάθε μορφή ανθρωπιστικής έννοιας και το κυριότερο συμπεριφοράς. Η αχαλίνωτη ροπή προς την υποκρισία και την κοινωνική παθογένεια, η αναγόρευση των υλικών απολαύσεων και των απερίσκεπτων ηδονών σε αυτοσκοπό της ανθρώπινης ζωής, η υιοθέτηση εκμαυλιστικών προτύπων, αποτελούν τραγικά συμπτώματα που πιστοποιούν την ύπαρξη μίας βαθειάς κρίσεως. Μίας κρίσεως την οποία διέρχεται ο άνθρωπος εξαιτίας της απώλειας του ορθού προσανατολισμού του και κυρίως εξαιτίας της απεμπολήσεως των ανθρωπιστικών ιδεωδών. 

Οι αρχαίοι πρόγονοί μας πρωτοστάτησαν και στην εμπέδωση του Ήθους, θεωρώντας ηθικό ό,τι εναρμονίζεται προς τους φυσικούς νόμους και ανήθικο ό,τι αποκλίνει και αντίκειται σε αυτούς. “Κατά φύσιν ζειν, πράττειν και σκέπτεσθαι” διακήρυξαν εύστοχα, διακήρυξη η οποία κατέστη και γνώμων στην ιχνηλάτηση της πορείας τους. Εν αντιθέσει προς τον σημερινό άνθρωπο που έχει διαταράξει την ισορροπία με τη φύση, έχει παραβιάσει τους φυσικούς νόμους και ακολουθεί έναν βίο που υπαγορεύεται από την άμετρη κερδοσκοπία και μόνον...

Ας κατανοήσουμε, σε αυτή την κρίσιμη καμπή που διέρχεται η ανθρωπότητα και ειδικότερα ο Ελληνισμός, ότι ο άνθρωπος είναι ον με πνευματική διάσταση, διαθέτει ψυχική υπόσταση και νοημοσύνη. Εναπόκειται λοιπόν στις διεργασίες εκείνες που επιφέρουν την εσωτερική εξέλιξη και την ψυχική καλλιέργεια να επαναφέρουν εμπράκτως τον σεβασμό στις ανθρώπινες αξίες.

Σε αυτό ακριβώς το καθοριστικό μεταίχμιο, προβάλλεται η αναγκαιότητα αποδοχής του αρχαιοελληνικού εσωτερικού λόγου, του αιώνιου εκείνου λόγου στον οποίο θεμελιώθηκε η Αναγεννησιακή προοπτική και τα ανθρωπιστικά ιδεώδη. Λόγος ακατάβλητος, ο οποίος συνιστά την πεμπτουσία του έργου των αρχαίων μυστών που με την απαστράπτουσα λάμψη του φώτισε καθοριστικά τα σκοτάδια της Οικουμένης.

Ο ανθρωπισμός ωστόσο δεν ταυτίζεται με τις οικουμενικές απαξίες. Εφαρμόζεται πρωτευόντως εντός των πλαισίων της Εθνικής Κοινότητος και ακολούθως υιοθετείται έναντι όλων των ανθρώπων της γης.

Ο άνθρωπος (άνω θρώσκων). διαφέρει από όλα τα υπόλοιπα έμβια όντα του πλανήτη μας ως προς τον καθορισμό υψηλών στόχων και ευγενών οραμάτων, επιδιώξεις οι οποίες συνυφαίνονται απαρέγκλιτα με τον Ανθρωπισμό. Λαμπαδηφόρος αυτών των προαιώνιων ιδανικών, παραμένουν όλοι όσοι μεταφέρουν αμίαρη σήμερα την αρχαιοελληνική πνευματική παρακαταθήκη. Μεταδίδοντας τις ανθρωπιστικές διδαχές όπως ακριβώς διαιωνίζονται μέσα από το έργο των αρχαίων φιλοσόφων, αποβλέπει στην ανάπλαση της κοινωνίας, στην οικοδόμηση ενός περισσότερο ιδεαλιστικού κόσμου. 

Εν τέλει η Ελληνικότητα δεν συνιστά μία άκριτη ιδιότητα, δεν είναι ένας αόριστος προσδιορισμός, τυχαίος και περιστασιακός. Συγκροτείται από αδιάσειστες αρχές και προϋποθέσεις που συντίθενται απο το Όμαιμον, το Ομότροπον, το Ομόθρησκον και το Ομόγλωσσον στοιχείο, ιδιότητες οι οποίες σύμφωνα με τον Ηρόδοτο συνιστούν τα συσταστικά στοιχεία της Ελληνικότητος, εκδηλωνόμενα ως βιοψυχικές και πολιτισμικές αρετές στον χώρο και στον χρόνο... 

Για όσο διάστημα οι ΄Ελληνες διατηρούσαν ως κόρη οφθαλμού αυτές τις βιοψυχικές ιδιότητες και τελούσαν τις ιερατικές θεσμοθεσίες τις οποίες είχαν καθιερώσει τα μυσταγωγικά ιερατεία προκειμένου να αφυπνίσουν το γένος των Ελλήνων και να λειτουργήσουν ως ενωτικοί δεσμοί αυτού, η Ελληνικότητα ανθούσε και ο Ελληνισμός βρισκόταν σε ακμή, διαχεόμενος στα 4 σημεία του ορίζοντα ως εκπολιτιστική και αποικιστική/εξερευνητική δύναμη. 

΄Οταν όμως επήλθε ο συγκρητισμός, επισυνέβη η οικουμενιστική παραζάλη, η Ελληνικότης ετρώθη, και σήμερα ακριβώς αυτή την σκοτεινή νύκτα της ψυχής διέρχεται ο Ελληνισμός, βυθιζόμενος από τον υλισμό, τον υπερκαταναλωτισμό, τον ψευδοευδαιμονισμό και την απεμπόληση των αρχών και της προγονικής του κληρονομιάς, ως έρμαιο εν μέσω μίας συντονισμένης παγκοσμιοποιητικής λαίλαπας... 

Σήμερα, οι νεοελλαδίτες στη συντριπτική τους πλειοψηφία, τυγχάνουν επιλήσμονες της προγονικής κληρονομιάς, των υποχρεώσεων και των καθηκόντων τους, κομπάζοντας και καταφεύγοντας σε μία φαιδρή και επιφανειακή/υποκριτική, αλλά και στείρα, προγονολατρεία, επικαλούμενοι δάφνες του παρελθόντος, μόνο σε αντιστάθμισμα της δικής τους ανεπάρκειας, της δικής τους κενότητας και παρεκκλίσεως, η οποία όμως δεν ανακαλείται με λόγια, αναιρείται μόνο με έργα! 

΄Εχουν διαπράξει μία σύγχρονη ΄Υβρη, έχουν απομακρυνθεί τόσο από την Φύση, όσο και από την πνευματικότητα, από τον ηρωϊσμό, την ευθύτητα, το φως, τα συστατικά και θεμελιακά στοιχεία του πολιτισμού των προγόνων τους... ΄Εχουν διαπομπεύσει τα ιερά μυστήρια, έχουν ασελγήσει στους τάφους των προγόνων τους και στα μνημεία του πολιτισμού τους και τώρα παραδίδουν τη χώρα σε αλλότριους για να δοθεί το τελικό κτύπημα... 

Ο μυσταγωγός και φιλόσοφος Πλάτων, στον "Τίμαιο", περιγράφει ευκρινώς πως οι Άτλαντες περιέπεσαν στην ύβρη και στην απίστευτη διαφθορά, όταν το είναι των, αναμείχθηκε με το αίμα διεφθαρμένων και αλλοτρίων και έχασαν τη θεϊκή τους ιδιότητα και καταγωγή. Τότε επήλθε η καταβαράθρωση και η παρακμή και αναφέρεται στο απώτατο παρελθόν όπου κυριαρχούσε η κοσμοπολιτεία του Κρόνου... Μία ανάλογη κρόνεια κατάσταση διαδραματίζεται, εκτυλίσσεται και σήμερα με θύμα τον Ελληνισμό που εάν δεν αφυπνισθεί και δεν αντιδράσει, τον αναμένουν τα πάνδεινα, τόσο σε φυσικό όσο και σε μεταφυσικό επίπεδο... 

Η Ανάταση και ανασυγκρότηση των Ελλήνων που παρασύρθηκαν από τις σειρήνες της δήθεν ευδαιμονιστικής μετριότητας και εξώκειλαν προς οικουμενιστικές ύβρεις, δύναται να πραγματωθεί στηρίζοντας τους πυλώνες της Ελληνικότητας, πορευόμενοι στην ατραπό που ιχνηλάτησαν σεβαστές μορφές του Ελληνισμού, ως ο Πυθαγόρας, ο Ηράκλειτος, ο Σωκράτης, ο Απολλώνειος ο Τυανεύς, ο Ιουλιανός, ο Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός, ο Σπυρίδων Νάγος, ο Κωστής Παλαμάς, ο ΄Αγγελος Σικελιανός και τόσοι ακόμη άλλοι... 

Tης ΄Υβρεως, της υπερβάσεως και καταλύσεως όμως των φυσικών νόμων, επέρχεται πάντοτε η Νέμεσις προς κάθαρση και εξαγνισμό από το άγος που διαπράχθηκε. Και η Νέμεσις που επιφυλάσσεται για τους ελλαδίτες θα αποδειχθεί ιδιαιτέρως σκληρή, εάν δεν παλινορθώσουν και δεν άρουν την εκτροπή στην οποία έχουν περιέλθει... 

Ο Φρειδερίκος Νίτσε, εν κατακλείδι, επισημαίνει την τεράστια αντίφαση που υφίσταται στις μέρες μας, ενώ δηλαδή επιδεικνύουμε θαυμασμό προς τους αρχαίους ΄Ελληνες, εν τούτοις απαξιούμε να εφαρμόσουμε τα βιοτικά τους πρότυπα. Μήπως ο συνειδητός ενστερνισμός των Ελληνικών Αξιών και Αρχών (Μέτρο, Αλήθεια, Φύση, Ανθρωπισμός, ελεύθερος στοχασμός, απροκατάληπτη έρευνα, ευθύτητα, ηρωϊκή στάση ζωής κ.α.), αποτελούν το “αντίδοτο” στην σύγχρονη βαρβαρότητα που μας περιβάλλει; Μήπως η επαναφορά αυτών των προτύπων που οδήγησαν τον Ελληνισμό σε πρωτοφανή ακμή, αποτελούν την αναγκαία προϋπόθεση ώστε να ανατείλει εκ νέου για τον Ελληνισμό κατ΄αρχήν και για την ανθρωπότητα κατ΄επέκταση ένας νέος κύκλος ακμής; Η ιερή γη που κυοφόρησε την Αναγέννηση και έδωσε τα φώτα του πολιτισμού στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο, έχει πάλι τη δύναμη να αναβλύσει Γνώση, να διαποτίσει με το απόσταγμα της κληρονομιάς της τους γηγενείς ώστε να καταστούν ικανοί να μεταλαμπαδεύσουν το φως στα πέρατα της Οικουμένης. Αρκεί και μόνο να αποκτήσουν επίγνωση της αποστολής τους και να το αποτολμήσουν. Όσοι Έλληνες, όσοι ζωντανοί...

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ