ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑ ΩΣ ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΘΕΣΜΟΘΕΣΙΑ ΠΟΥ ΣΦΥΡΗΛΑΤΗΣΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΦΗΣ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣ...

Η αφή του πυρός, προ της ενάρξεως των Ολυμπίων, αποτελεί ένα αρχέγονο τελετουργικό έθιμο, εντασσόμενο σε ένα ευρύτερο τυπικό, έμφορτο συμβολικής σημασίας. Αν και τα σύγχρονα Olympic Games απέχουν παρασάγγες από τα Ολύμπια της αρχαιότητος, έχοντας απογυμνωθεί από την θρησκευτική διάστασή τους ως δρώμενα και έχοντας κρατήσει μόνο ορισμένα αγωνίσματα, απομονώνοντάς τα από τον σκοπό για τον οποίο διεξάγονταν, παρά ταύτα, το άναμμα της φλόγας, μία παράδοση που εξακολουθεί να επιβιώνει έως και τις ημέρες μας, δεικνύει, έστω και υποσυνείδητα, τη βούληση να υπάρξει μία ιστορική συνέχεια και σύνδεση του χθες με το σήμερα...

Τα Αρχαία Ολύμπια δεν ήσαν απλά αθλητικοί αγώνες. Ήταν μία ιερατική θεσμοθεσία, στο πλαίσιο της οποίας διεξάγονταν αθλητικοί, πολεμικοί αγώνες, θεατρικοί, ποιητικοί, μουσικοί κ.α. διαγωνισμοί, τα δε αθλητικά δρώμενα ήταν ένα υποσύνολο των εορτών και τελετών που διεξάγονταν σε ανάμνηση αρχέγονων συναγωνισμών των Θεών μεταξύ τους και μέσω αυτών, οι διαγωνιζόμενοι μετείχαν του άθλου, της ένθεης μυητικής δοκιμασίας και εξαγνίζονταν, υπερβαίνοντας τους θνητούς εαυτούς τους...

Η αφή της φλόγας, ενέχει τον συμβολισμό της αφυπνίσεως του πνεύματος, υποδηλώνοντας τον πυρσό που ιχνηλατεί την πορεία προς την Γνώση, προς το Θείον και την Δημιουργία. Είναι γνωστό ότι ο πυρ συμβόλιζε την θεϊκή παρουσία, γι΄ αυτό και η ιερή φλόγα αναβόταν από την πρωθιέρεια δια των ηλιακών ακτίνων στην Ολυμπία, διατηρούμενη ζωντανή καθ΄ όλη τη διάρκεια των ολυμπιακών δρωμένων. 

Αρχέγονο προμηθεϊκό δώρο, η φωτιά, την οποία ο Προμηθεύς υφάρπαξε από τον Δία για να την προσφέρει με βαρύ τίμημα στους ανθρώπους, συμβολίζει το φως και τη ζωή. Σε κάθε οικία, στην αρχαιότητα, υφίστατο ο εστιακός βωμός όπου έκαιγε αδιαλείπτως το εστιακό πυρ, το οποίο ελάμβαναν οι πολίτες από το Πρυτανείο ή από ιερό ναό, ασκώντας η Εστία προστατευτική επίδραση στην οικογένεια και στον περιβάλλοντα χώρο. 

Για την ιστορία του θεσμού, η αφή της Ολυμπιακής Φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία και η μεταφορά της στον τόπο διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων μέσω λαμπαδηδρομίας, πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά και καθιερώθηκε στη σύγχρονη εποχή με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936, ύστερα από εισήγηση του Γερμανού καθηγητή και μέλους της Γερμανικής Ολυμπιακής Επιτροπής δρ Καρλ Ντιμ, προς τούτο υπάρχει και ειδική εντοιχισμένη πλάκα που κάνει μνεία του γεγονότος αυτού στην Επισκοπή Αρκαδίας, όπου ελήφθη και η αρχική απόφαση. Η αφή της φλόγας ακολουθεί ένα αρχαιοπρεπές τυπικό, με επίκεντρό του το ναό της Ηρας στην Αρχαία Ολυμπία.

Εν μέσω τυπικού, η πρωθιέρεια πρωθιέρεια επικαλείται τη συνδρομή βοήθεια του ηλιακού Θεού Απόλλωνα ώστε να ανάψει η δάδα και να ευοδωθεί η ικεσία. 

Η Πρωθιέρεια, αμέσως μετά την επίκληση στο θεό Απόλλωνα, ανάβει τη δάδα με τη βοήθεια κοίλου κατόπτρου. Ακολούθως, η πρωθιέρεια κατευθύνεται προς το Στάδιο, μεταφέροντας τη φλόγα σε πήλινο αγγείο (κοτύλη), με τη συνοδεία των ιερειών. Η πομπή πραγματοποιεί στάση στην ιερή Ελιά, από την οποία ένας «αμφιθαλής παις», νέος που έχει εν ζωή και τους δύο γονείς του, κόβει ένα κλαδί, σύμβολο-έπαθλο νίκης που απονεμόταν ως κότινο στεφάνι κατά τα αρχαία Ολύμπια στους νικητές.

Στο Στάδιο, η πρωθιέρεια ανάβει τη δάδα του πρώτου δρομέα και η λαμπαδηδρομία ξεκινά με σκοπό να μεταφέρει την φλόγα στο στάδιο όπου θα τελεστούν οι σύγχρονοι ολυμπιακοί αγώνες.

Μέσα από τη διαδικασία των Ολυμπίων, και την ιερή εκεχειρία που επιβαλλόταν, σφυρηλατήθηκε η πολιτική ενότητα του Ελληνικού Κόσμου, γι΄ αυτό και τα Ολύμπια κατείχαν εξέχουσα θέση στη συνείδηση των Ελλήνων επί μακραίωνο διάστημα...

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ