Ο ΜΥΗΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΙΝΙΚΟΣ...
Ο Φοίνικας, από το απώτατο παρελθόν, αποτελεί ένα μυθικό πουλί, οι θρύλοι και οι δοξασίες που έχουν αναπτυχθεί γύρω από το οποίο, είναι συνυφασμένοι με μεταφυσικές αντιλήψεις με άξονα την εκπύρωση και την αναγέννηση. Καθόλου τυχαία δεν επελέγη από την Φιλική Εταιρεία ο Φοίνικας ως σύμβολο του Ελληνικού κράτους αναγεννώμενος εκ της κόνεώς του, υποδηλώνοντας εν προκειμένω όχι την πεποίθηση της αθανασίας της ψυχής, αλλά αναστάσεως της Πατρίδας και του ΄Εθνους μέσα απο την ίδια τους την τέφρα...Ο πρίγκηπας Αλέξανδρος Υψηλάντης στη σημαία του Ιερού Λόχου τον χρησιμοποίησε, ενώ ο Εθνικός Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας μεταγενέστερα τον καθιέρωσε επίσημο έμβλημα του κράτους και το απεικόνισε επάνω σα νομίσματα και σε επίσημες σφραγίδες.
Την αρχαιότερη ιστορική αναφορά στον Φοίνικα, την αντλούμε από τον πατέρα της ιστορίας Ηρόδοτο, αναγόμενη η αναφορά αυτή στον 8ο π.Χ. αιώνα. Ως σύμβολο, ο Φοίνικας ταυτιζόταν με τον Ήλιο και τον Θεό Απόλλωνα.
Ο ιστορικός Ηρόδοτος, επ΄ αυτού αναφέρει: «Δεν έχω δει ποτέ αυτό το πουλί παρά μόνο σε εικόνες. Μέρη του φτερώματός του έχουν το χρυσό χρώμα και άλλα βαθυκόκκινο και μοιάζει στο περίγραμμα και τις διαστάσεις με αετό. Το πουλί αυτό μοιάζει με μεγάλο αετό ή με ερωδιό με χρυσό και κόκκινο φτέρωμα αν και ο κινέζικος έχει πέντε χρώματα. Του αποδίδουν πολλές ηλικίες, 500, 540, 1000, 1460, 12.990 χρόνια. Αυτός είναι ο Φοίνικας που γνωρίζουμε, το πουλί που αναγεννάται μέσα από τις στάχτες του». Ο Φοίνικας δεν ζει με φρούτα ή λουλούδια, αλλά με μία υγρή κολλώδη ουσία, όπως το ρετσίνι, που ευωδιάζει λιβάνι.
Κατά τον Πλίνιο ένας μόνο Φοίνικας υπάρχει σ` ολόκληρο τον κόσμο. Όταν ο Φοίνιξ έχει φτάσει σε μία ηλικία και επιθυμεί να ανανεωθεί, κατασκευάζει φωλιά με κλαδιά αρωματικών φυτών, τη γεμίζει με αρώματα, ιερά και εξαγνιστικά βότανα όπως το μύρο και πεθαίνει και αναγεννιέται αφ΄ εαυτού. Είναι πάντα ένας κάθε φορά και κατέχει εξαιρετικές δυνάμεις εκτός από τη μοναδική του ικανότητα να είναι αθάνατος. Από τη στάχτη του ξαναγεννιέται και μεταφέρει τα λείψανα της προηγούμενης υπάρξεώς του μαζί και της φωλιάς του στην πόλη του Ήλιου για ταφή.
Σύμφωνα με πολλές παραδόσεις έχει εξαιρετική φωνή και όταν τραγουδά ακόμα και ο Θεός Ήλιος διακόπτει την πορεία του στο ουράνιο στερέωμα με το άρμα του προκειμένου να ακούσει την γεμάτη ηδύτητα μελωδία που εκπέμπει... Κάποιες μυστικιστικές παραδόσεις συνδέουν αυτή την ωδή με το τραγούδι που ακούγεται λίγο πριν τυλιχθεί στις ίδιες του τις ιερές φλόγες, θεωρούμενο ως το "κύκνειο άσμα του".
Από ιστορικής απόψεως, ο Φοίνικας, είναι γνωστός ως ο γιος του Κάδμου, Βασιλιά των Θηβών και ιδρυτής της Φοινίκης.
Ο Πλατωνικός Φιλόσοφος Κέλσος, στο έργο του «Αληθής Λόγος», αναφερόμενος στον Φοίνικα, επισημαίνει: "Ένα πουλί της Αραβίας, ο Φοίνικας, κουβαλά στην Αίγυπτο τον νεκρό πατέρα του τυλιγμένο σε σμύρνα (βαλσαμόδεντρο) και τον αποθέτει στο τέμενος του ήλιου".
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Φοίνικας, παρουσιάζεται αιφνιδίως πάντα από τον ανατολικό ορίζοντα κατά την διάρκεια παγιωμένων σημείων του ουρανού, προκειμένου να αναγγείλει την αρχή μιας νέας κοσμικής εποχής.
Ο αρχιερεύς των Δελφών Πλούταρχος εξηγεί, ότι όλα τα ονόματα των Αιγυπτίων Θεών είναι Ελληνικά, και τα μετέφεραν στην Αίγυπτο, από την Ελλάδα οι εκάστοτε μεταβαίνοντες στην γη υπτίως του Αιγαίου (Αίγυπτο) ΄Ελληνες, ιδίως την εποχή όπου ήταν ελληνική επαρχία. Κατ΄ επέκταση, αυτός είναι και ο λόγος που ο φοίνιξ μεταβαίνει στην Ηλιούπολη. Στην αλχημεία, ο Φοίνικας έχει ευρεία χρήση, υποδηλώνοντας το στοιχείο του πυρός.
Σήμερα, η εμβληματική και έμφορτη συμβολισμών μορφή του Φοίνικα, απεικονίζεται σε επίσημα λογότυπα και σήματα διαφόρων Μεγάλων Στοών του Τεκτονισμού, ακριβώς λόγω του ισχυρού νοήματος που εκπέμπει σε μεταφυσικό επίπεδο.
Ν. ΛΥΣΣΑΝΔΡΟΥ