Ο ΘΗΣΕΥΣ ΕΝΩΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ ΤΩΝ ΑΤΤΙΚΩΝ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΘΛΟΙ ΤΟΥ
Περί τα τέλη του μηνός Εκατομβαιώνος (Ιουλίου), οι αρχαίοι Αθηναίοι εόρταζαν και τιμούσαν την συνένωση των επιμέρους αττικών συνοικισμών σε μία ενιαία πόλη, τας Αθήνας, υπό του βασιλέως Θησέως. Στην καθαρεύουσα, μέχρι πρότινος, η πόλη των Αθηνών απεκαλείτο "Αι Αθήναι" και όχι "Η Αθήνα", ακριβώς διότι η συγκρότηση της πόλεως ήταν το αποτέλεσμα της συνενώσεως πολλών μικρών συνοικιών.
Περί του γεγονότος αυτού, πραγματοποιεί μνεία ο ιστορικός Θουκυδίδης, αναφέροντας σχετικά: «ἐπειδή δέ Θησεύς ἐβασίλευσε, γενόμενος μετά τοῦ ξυνετοῦ καί δυνατός... καί Ξυνοίκια ἐξ ἐκείνου οἱ Ἀθηναῖοι ἔτι καί νῦν τῇ θεῷ ἑορτήν δημοτελῆ ποιοῦσιν» (Β΄, 15). Η εορτή είχε πάνδημο χαρακτήρα και προσφερόταν αναίμακτη θυσία στο Πρυτανείο προς τιμήν των Θεών και του Θησέως. Η Εορτή των Συνοικίων ή Μετοικίων, πλαισιωνόταν από αθλητικούς αγώνες και καλλιτεχνικά δρώμενα, σε αυτήν δε πραγματοποιούν αναφορά τόσο ο Πλούταρχος, όσο και ο Στράβων.
Ο Στράβωνας παρέχει πληροφορίες περί της συνενώσεως δώδεκα αττικών πόλεων (Κεκροπία, Τετράπολη, Δεκέλεια, Επακρεία, Αφίδνες, Θορικό, Βραυρώνα, Κύθηρο, Σφηττό, Κηφισσιά, Ελευσίνα), γεγονός το οποίο τους προσέδωσε δύναμη και ασφάλεια καθιστώντας τις εν πολλοίς άτρωτες έναντι εχθρικών επιβουλών.
Πέραν της συνενώσεως αυτής, ο Θησεύς καθιέρωσε την μεγάλη εορτή των Παναθηναίων, προσάρτησε τα Μέγαρα στο βασίλειό του και ίδρυσε το πρυτανείο και τη βουλή. 'Ελαβε δε μέρος σε πολλούς άθλους, με αντιπροσωπευτικότερους το κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου, την εξόντωση του Μινώταυρου καθώς και στην Αργοναυτική εκστρατεία. Συνέδραμε επίσης τον Ηρακλή στη μάχη εναντίον των Αμαζόνων κατανικώντας τις στην Πνύκα. Από την Αντιόπη απόκτησε ένα γιο, τον Ιππόλυτο. Σε μεγαλύτερη ηλικία ο Θησέας βοήθησε το φίλο του Πειρίθοο, αρχηγό των Λαπιθών, στη μάχη κατά των Κενταύρων.
Όταν ο ήρωας επέστρεψε στην Αθήνα, βρήκε στο θρόνο τον σφετεριστή Μενεσθέα. Αναγκάστηκε τότε να καταφύγει στην αυλή του βασιλιά της Σκύρου Λυκομήδη, που όμως αργότερα γκρέμισε το Θησέα από ένα βράχο. Στην Αθήνα ο Θησεύς λατρευόταν με τιμές ήρωος. Τα κατορθώματά του ενέπνευσαν όλες τις τέχνες. Εικονίζεται σαν νέος δυνατός, χωρίς γένια, που κρατά ξίφος και ρόπαλο. Πολλά θα μπορούσαν να γραφούν γι΄αυτό το θέμα, όμως δεν είναι ο σκοπός αυτού του σύντομου σημειώματος να επεκταθεί. Σκοπός του είναι απλά η υπόμνηση ενός γεγονότος-σταθμού και οροσήμου στην ίδρυση και την ιστορική πορεία της πόλεως των Αθηνών.
Είναι οπωσδήποτε λυπηρό το γεγονός ότι ο κατ΄ επίφασιν "Δήμος των Αθηναίων" σήμερα, απαξιεί και αποστρέφεται την πατρογονική μας κληρονομιά και δεν εορτάζει ούτε αναδεικνύει τα αρχέγονα αυτά δρώμενα που αναφέρονται στην σύσταση του ιδίου του Δήμου. Ο,τιδήποτε παραπέμπει στο αρχαίο παρελθόν και ενώνει με τις ρίζες, δυστυχώς προκαλεί αποστροφή...
Ν. ΣΑΜΟΪΛΙΔΗΣ
