ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΑΤΡΑΠΟΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ... 

Ο Μυστικισμός ως φαινόμενο συναντάται καθ΄ όλη τη διάρκεια της μακραίωνης πορείας της ανθρωπότητας, έχοντας διαποτίσει την θρησκευτική σκέψη από την αρχαιότητα έως και σήμερα, συνδεόμενος άμεσα με την θρησκεία. Το θρησκευτικό αίσθημα απορρέει από την φυσική ανάγκη του ανθρώπου να ανακαλύψει τα ιερά μυστήρια που συνδέονται με την ΄Υπαρξη, τη Γένεση, τη Δημιουργία, προσλαμβάνει δηλαδή υπαρξιακή υπόσταση.
Στα διάφορα θρησκευτικά συστήματα, το κοσμικό ιερατείο αναλαμβάνει τον ρόλο του Γεφυροποιού, του διαμεσολαβητή τρόπον τινά μεταξύ του πνευματικού κόσμου των θείων δυνάμεων και των θρησκευτών. Αντίθετα, στα μυστηριακά συστήματα, με την κατάλληλη διδαχή, την πρακτική εξάσκηση και την βιωματική εμπειρία, ο ίδιος ο μύστης δύναται να προσεγγίσει δια της εκστατικής εμπειρίας το θείον, άνευ διαμεσολαβήσεως ετέρων προσώπων... 

Στην προηγούμενη πρόταση, περιγράφηκε με σαφήνεια και η ποιοτική και ουσιαστική διαφοροποίηση της μυστηριακής μεθοδολογίας από την θρησκευτική πρακτική. 
Η διαφοροποίηση της θρησκείας από τον μυστικισμό έγκειται στο γεγονός πως η «μυστική εμπειρία» είναι συνυφασμένη με την προσωπική βιωματική μέθεξη με το θείο, ενώ η θρησκεία αποτελεί μία έκφραση που διακρίνεται από μία συλλογική λατρεία. Ο μυστικισμός αποτελεί μία ψυχουργική ατραπό θεογνωσίας, που οδηγεί σταδιακά στην ένωση ανθρώπου και θείου, είτε μέσω της «έκστασης» είτε μέσω της «ενόρασης». 
Ο όρος Μυστήριο παράγεται από το ρήμα «Μυείν», που σημαίνει κλείνω τους οφθαλμούς, αδρανοποιώ τη συνειδητή λειτουργία ώστε να λειτουργήσει το υποσυνείδητο και νεκρώνοντας τις αντικειμενικές αισθήσεις ενεργοποιούνται οι υποσυνείδητες λειτουργίες και προσλήψεις της ψυχής, διαμέσω της εκτελέσεως/διεξαγωγής των τελετουργικών τυπικών και δραματουργικών δρωμένων, προς εμπέδωση των άρρητων αρχών, κεκλεισμένων των θυρών...

Η «μυστική» εμπειρία στην αρχαιότητα επιτυγχανόταν δια μέσου της συμμετοχής στα αρχαία μυστήρια, τα οποία ως θεσμός υφίσταντο μία κλιμακωτή διαβάθμιση, από τα προκαταρκτικά στάδια και συν τω χρόνω ο μυούμενος κατόρθωνε να αναρριχηθεί σε ανώτερες βαθμίδες, συναρτήσει της ψυχοπνευματικής του ολοκληρώσεως και προόδου. 
Κατά την διάρκεια των μυητικών ιεροτελεστιών, επήρχετο η αποκάλυψη των κοσμικών αρχών και νόμων, αποκαλυπτόταν το μυστήριο της παλιγγενεσίας των ψυχών και διδασκόταν ο νόμος της ανταποδοτικής δικαιοσύνης, μέσω συμβολικών και τελετουργικών πράξεων, με αποκορύφωμα τον συμβολικό "θάνατο" και την "επαναγέννηση" του μυουμένου σε έναν νέο κόσμο, σε μία νέα πραγματικότητα, εντός των "τειχών" της μυστηριακής κοινότητος...
΄Ολα αυτά τα αντικείμενα διδαχής, διασώθηκαν και αφομοιώθηκαν από τα διάφορα θρησκευτικά συστήματα, όμως δεν μεταλαμπαδεύθηκαν στους θρησκευτές όπως θα έπρεπε, ούτε και μεταδίδονται, καθώς οι θρησκείες έχουν μαζικοποιηθεί και έχει χαθεί το μυστηριακό τους στοιχείο, ιδίως στο πάνδημο επίπεδο...

Στην αρχαία Ελλάδα η επικοινωνία με τις θείες δυνάμεις, γινόταν αντιληπτή με τρεις εναλλακτικούς τρόπους. Εναπόκειτο στην αντιληπτότητα, στο μορφωτικό επίπεδο, στην ζέση της αναζητήσεως και στις ικανότητες του αναζητητή να έρθει σε επαφή με μία από τις τρεις πρακτικές επιλογές και να ενδιατρίψει σε αυτή, ακολουθώντας σε έκαστη των περιπτώσεων διαφορετική μεθοδολογία:
- Ο πρώτος τρόπος αφορούσε την συμμετοχή στην πάνδημη θρησκεία, αναφερόταν δηλαδή στην λαϊκή θρησκευτική παράδοση, που περιλάμβανε την λατρεία βλαστικών και θεοποιημένων δυνάμεων της φύσεως, αλλά και των τοπικών ηρώων. Η ανθρωπομορφική απεικόνιση του Θείου, αποσκοπούσε στην εξοικείωση του ανθρώπου με τις θείες δυνάμεις, η δε πολυμέρεια του θείου, σχετιζόταν με τον επιμερισμό των δυνάμεων και της ενέργειας σε πλείστους τομείς και εκφάνσεις του κοσμικού γίγνεσθαι...

- Ο δεύτερος τρόπος είχε σχέση με την αναζήτηση των υπεραισθητών αποκαλύψεων διαμέσω της φιλοσοφικής εμβαθύνσεως και στοχασμού, για την ανεύρεση της Ουσίας του Σύμπαντος, της πρώτης Αρχής, του «αεί Όντος», του άρρητου «Αγαθού», των εκδηλώσεων της υπάτης αρχής, τη λειτουργία μακροκόσμου και μικροκόσμου, την ηθική και ψυχική τελειοποίηση του όντος κατά την πορεία του στο εκπαιδευτήριο της γης...
Προς αυτή την κατεύθυνση λειτούργησαν οι διάφορες φιλοσοφικές σχολές της Αρχαίας Ελλάδος, είτε για την Ακαδημία του Πλάτωνος και την Στοά των Στωϊκών φιλοσόφων επρόκειτο, είτε για το Λύκειο του Αριστοτέλους και τις περιπατητικές σχολές της αρχαιότητος...

- Ο τρίτος και σημαντικότερος τρόπος αφορούσε τις μυστηριακές τελετές και την βιωματική συμμετοχή στα Ιερά Μυστήρια, κατά την διάρκεια των οποίων, οι επιλεγμένοι μετά από δοκιμασίες μετέχοντες, ως νεόφυτοι, βίωναν μία υπερβατική εμπειρία, κορύφωση της οποίας αποτελούσε το στάδιο της «Εποπτείας», στάδιο στο οποίο αποκαλύπτονταν στους μυημένους το «Θείον». 
Οι μύστες διατείνονταν πως όχι μόνον η Θεότητα ήταν παρούσα κατά την επιτέλεση των ιερουργικών τους δρωμένων, αλλά και ότι μετείχαν κατά κάποιο τρόπο στην ουσία της ιδίας της Θεότητος, καθιστάμενοι δια της φωτίσεως, τρόπον τινά, "θεϊκοί άνθρωποι" ή ένθεοι μυσταγωγοί. 
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο πανεπιστήμων Αριστοτέλης, «η ψυχή του ανθρώπου περισσότερο πάθαινε παρά μάθαινε στα μυστήρια», υπονοώντας ότι επρόκειτο καταφανώς περί μίας βιωματικής καταστάσεως/εμπειρίας...

ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ

ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 6909-75.33.72