Η ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΜΥΘΟ ΤΟΥ ΟΡΦΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΙΔΙΚΗΣ...

Ο Ορφέας ή φωτεινός (πεφωτισμένος) υπήρξε ο πρώτος μεγάλος μυσταγωγός, ο πρώτος θεολόγος της Ελληνικής Θρησκείας, γι΄ αυτό και ο όρος "Θρησκεία" αποτελεί παράφραση της λέξεως "Θράκη", του μέρους δηλαδή εκείνου στο οποίο αναδύθηκε η θρησκευτικότητα κατά το αρχέγονο παρελθόν...

Οι παραδόσεις θέλουν τον μυσταγωγό Ορφέα να διαθέτει την ικανότητα της επικοινωνίας με υπεραισθητούς κόσμους, αντλώντας την αληθινή γνώση από τα θεία υψίπεδα, πεδία στα οποία επέρχεται αποκάλυψη των θείων αρχών και των κοσμικών νόμων οι οποίοι διέπουν τη ζωή και εν γένει τη δημιουργία...

Ο Ορφεύς, ήταν εκείνος που απεκατέστησε την Ηλιακή λατρεία σε όλη την μεγαλοπρεπή της διάσταση στο όρος Παγγαίο στην Ροδόπη, αλλά και αργότερα εξελόχευσε (εδίδαξε, εκ του εκλοχεύω=εκπαιδεύω, διδάσκω), τον "Ιερό Λόγο" στην χώρα υπτίως του Αιγαίου (Αίγυπτο).

Μέσα από την μεγάλη αγάπη και την ερωτική έλξη που εκφράσθηκε από τον Ορφέα προς την Ευρυδίκη, εκφράζεται συμβολικά ο διονυσιακός χαρακτήρας, η διονυσιακή φύση του Ορφέα. Το μυθολογικό αυτό δρώμενο, δεν είναι απλοϊκό, αλλά ενέχει, όπως όλες οι παραδόσεις της Ελληνικής Μυθολογίας, έναν σαφή συμβολισμό. Ο Μύθος της Ευρυδίκης, αλληγορεί στην πραγματικότητα την ίδια την ιστορία των ψυχοπνευματικών διακυμάνσεων του ίδιου του Ορφέα. Η Ευρυδίκη, ως αρχετυπική εκδήλωση, συμβολίζει την ανώτερη όψη του Ορφέα, εκφράζει την απολλώνεια πτυχή του χαρακτήρα του.

Η μετάστασή της, αλληγορεί καταφανώς την εξάλειψη του ανώτερου σκοπού, της ευγενούς δυνάμεως που διακατείχε τον εσώτερο εαυτό του μύστη, ωθώντας τον στην αποπνευματοποίηση αφ΄ ενός, στην ψυχική του καταρράκωση αφ΄ ετέρου. Όπως η Ευρυδίκη πεθαίνει από δάγκωμα φιδιού, ανάλογα και η ψυχική δύναμη του Ορφέα φθίνει αργοσβήνοντας εξαιτίας της έπειας του παρεκτραπέντος μύστη, ο οποίος τυφλωμένος από την ματαιοδοξία και την έπαρση, τείνει να θεωρήσει ότι είναι δικαιωματικά κάτοχος του κόσμου και των όσων τον διανθίζουν.

Η Ευριδίκη, ο ανώτερος εαυτός με τις πιο ευγενείς ιδιότητές του, έχει καταστεί πλέον σκιά γι΄ αυτόν, κατερχόμενη, συμβολικά πάντοτε, στο βασίλειο του Άδη... 

Τότε ο Ορφεύς, λαμβάνει την απόφαση να δεχθεί την ευεργεσία των Θεών, συγκινηθέντες από την θρηνητική μελωδία του η οποία έκαμψε ακόμη και τον ίδιο τον Άδη, όπως και τον Κέρβερο, και να κατέλθει στο βασίλειο του Άδη, αναζητώντας την Ευριδίκη, προκειμένου να την ανελκύσει στο βασίλειο των ζώντων εκ νέου, επιδιώκει δηλαδή να εφελκύσει εκ νέου τις δυνάμεις που συγκροτούν τον ανώτερο εαυτό του και τον αναβιβάζουν στην τάξη του μύστη... Προϋπόθεση απαραίτητη για την επίτευξη του στόχου του, είναι να επιδείξει την μέγιστη μεταμέλεια και να μην κυτάξει ποτέ πίσω ή την ίδια την Ευριδίκη, ενόσω την οδηγεί εκ νέου στη ζωή...

Η παραμικρή ένδειξη νοσταλγίας για το υποσυνείδητο στην ελκτική δύναμη του οποίου ήταν εγκλωβισμένος, θα τον καθιστούσε ανάξιο της θεϊκής εύνοιας. Ωστόσο, κατά τραγική ειρωνία, τα πάθη της ψυχής και η δύναμη του έρωτα στάθηκαν ισχυρότερα της βουλήσεως του Ορφέως και ενέδωσε στον πειρασμό να στραφεί εκ νέου στην προτέρα κατάσταση, επιλογή η οποία συμβολίζεται δια του κυτάγματος προς τα πίσω...  

Τότε, έχοντας ο φιλόσοφος διαπράξει την Ύβρη, εν είδει αποδόσεως της Νεμέσεως, η Ευριδίκη γίνεται και πάλι σκιά και οδηγείται δια παντός στο βασίλειο των νεκρών. Απαρηγόρητος ο Ορφεύς, ξαναγυρίζει στην γη, όπου για εξαγνισμό του, αφοσιώνεται στην θέσπιση των Μυστηρίων και στην προαγωγή ανώτερου έργου, ώστε να επέλθει η εξιλέωση και ο εξαγνισμός του. 

Επιπλέον, εξαπλώνει την ηλιακή λατρεία, με έμβλημά της το εκατόφυλλο ρόδο του Παγγαίου και με αφετηρία τη γενέτειρά του τα Λείβηθρα...  

Το δρώμενο αυτό το μυθολογικό του Ορφέως και της Ευριδίκης, που έρχεται να προστεθεί ουσιαστικά στην άλλη αλληγορική ιστορία του Έρωτος και της Ψυχής, ενέπνευσε τον Γερμανό μουσουργό Κ. Γκλουκ, ο οποίος έγραψε και το ομώνυμο "μελλόδραμα", ένα έργο που βρίθει επίσης συμβολισμών, για όσους είναι σε θέση να το εμπεδώσουν και να το αποκρυπτογραφήσουν...
Βεβαίως κάθε μύθος ενδέχεται να επιδέχεται διαφόρων ερμηνειών και αποδόσεων, καθώς συνιστά μία συμπύκνωση και κωδικοποίηση της πραγματικότητας που να προσφέρεται για πολλαπλές ερμηνείες, ωστόσο ο κεντρικός πυρήνας του μύθου παραπέμπει σε μία γενική αλήθεια...

Δραττόμενος της ευκαιρίας,να τονίσω με αφορμή την επίκληση του έργου του Γκλουκ, ότι η όπερα (μελλόδραμα) ως μουσικό είδος, αποτελεί αναβίωση της αρχαιοελληνικής τραγωδίας, αφού υπάρχει συνδυασμός μουσικής, χορού-κίνησης και τραγουδιού, με βάση την πλοκή του έργου, όπως ακριβώς συνέβαινε στην ορχήστρα των αρχαιοελληνικών θεάτρων, ένα θέμα που αξίζει εμβαθύνσεως και στο οποίο θα αναφερθούμε σε άλλη ανάρτησή μας...

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 6909-75.33.72