Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΛΗΨΗ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ...
Ο Πλάτων ομιλεί στην "Πολιτεία" περί των ευθυνών που αναλαμβάνει κάθε επαγγελματίας στον τομέα του και υποστηρίζει ότι προκειμένου να εκφέρει κάποιος μία γνώμη για ένα εξειδικευμένο ζήτημα, θα πρέπει να είναι επαίων, δηλαδή γνώστης, να το κατέχει πολύ καλά.
Η ανάληψη ενός τομέα ευθύνης ή ενός αξιώματος από την άσκηση του οποίου εξαρτάται η εύρυθμη λειτουργία μίας Πολιτείας, θα ήταν άστοχο έως και καταστρεπτικό το να πραγματοποιηθεί με γνώμονα την βούληση των πολλών, διότι το θέμα δεν είναι ποσοτικό, αλλά ποιοτικό, ουσιαστικό. Θα ήταν εγκληματικό το να αναθέσουμε λ.χ. την διακυβέρνηση ενός πλοίου λ.χ. σε έναν βυρσοδέψη γιατί αυτή είναι η επιθυμία φερ΄ ειπείν των επιβατών του πλοίου, όπως θα αποτελούσε άφρονα ενέργεια το να αναλάβει τα ηνία ενός Κράτους ένας δημαγωγός, γιατί απλά αυτή είναι η βούληση των μαζών, των πολλών δηλαδή που δεν έχουν επίγνωση της κυβερνητικής τέχνης. Αντίστοιχα θα αποτελούσε παράνοια το να αποφασίσει μία ομήγυρις ασχέτων προς την ιατρική για το εάν ένας ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί π.χ. σε μία εγχείρηση, δίχως νάχει γνώση του ιατρικού αντικειμένου, ή να εκφράσει θέση για ένα κατασκευαστικό έργο δίχως νάχει γνώσεις αρχιτέκτονος ή μηχανικού...
Επομένως, πολύ ορθά, αποφαίνεται ο Σωκράτης δια του Πλάτωνος, επί εξειδικευμένων ζητημάτων, θα πρέπει να αποφαίνονται οι ολίγοι και επαίοντες, οι ειδήμονες, και όχι οι πολλοί και αμαθείς. Και μάλιστα εκ των ειδημόνων, δικαίωμα και καθήκον κρίσεως και λήψεως αποφάσεων έχουν οι ΄Αριστοι, οι ηθικά, πνευματικά, πατριωτικά, εκλεκτοί, οι δοκιμασμένοι που έχουν ωφελήσει αποδεδειγμένα με τη στάση τους την Πολιτεία.
Αυτοί, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, δεν είναι παρά οι Φιλόσοφοι. Γι΄ αυτό, προβλέπει ότι οι Πολιτείες θα ευημερήσουν μόνον όταν οι Φιλόσοφοι καταστούν Βασιλείς ή οι Βασιλείς γίνουν Φιλόσοφοι... Τέτοια ζωντανά παραδείγματα έχουμε στις μορφές του Μάρκου Αυρηλίου, του Ιουλιανού κ.α.
Για τον λόγο ακριβώς αυτό, προκειμένου να διασφαλίζονται τα καλώς ενοούμενα συμφέροντα της Πολιτείας και η κοινωνική ευημερία, οι αναλαμβάνοντες αξιώματα και τίτλους σε μία Πολιτεία, μετά το πέρας της θητείας τους λογοδοτούσαν και εάν κρινόταν ότι ζημίωσαν την Πολιτεία με ευθύνες ή παραλείψεις τους, υφίσταντο καταλογισμό ευθυνών...
Πόσο σοφές ήταν οι αποφάσεις των προγόνων μας και πόσο απέχουν παρασάγγες από τα εφαρμοζόμενα σήμερα, όπου κυριαρχεί η ανευθυνότητα, η συγκάλυψη και η ατιμωρησία όχι μόνο για παραλείψεις, αλλά κυρίως για εσκεμμένες ενέργειες που προκαλούν ζημία βαρύτατη στην Πολιτεία... Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής ήταν να πρυτανεύει η σύνεση και το μεγάλο αίσθημα ευθύνης...
Καθόλου τυχαία άλλωστε, στην Αρχαία Ελλάδα Πολίτης ήταν μόνο ο Οπλίτης (ο δεύτερος όρος προκύπτει εκ του αναγραμματισμού του πρώτου), δηλαδή δικαιώματα πολιτικά είχε μόνον όποιος εμπράκτως προάσπιζε την ακεραιότητα και ασφάλεια της Πολιτείας...
Απάτριδες, κίναιδοι, αδαείς, αλλότριοι, δεν είχαν θέση στον δημόσιο βίο και στα δρώμενα της Πολιτείας, εν αντιθέσει προς τα σημερινά ήθη όπου τα φαινόμενα αυτά ενδημούν... Κάτω από αυτές τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις οι αρχαίοι πρόγονοί μας είχαν οδηγηθεί στην Ακμή.
Είμαστε άραγε σε θέση να επαναλάβουμε την δική τους εποποιία; ΄Η απλά θα επιδιδόμαστε σε μία ρηχή παρελθοντολογική αναπόληση ή ακόμη χειρότερα θα βαυκαλιζόμαστε και θα επιφιέμεθα στις δάφνες του παρελθόντος, δάφνες οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν μας ανήκουν, αφού δεν τις κατακτήσαμε εμείς, δεν οφείλονται σε δικά μας επιτεύγματα και επιπλέον όχι μόνο δεν κατορθώσαμε να τα επαυξήσουμε αλλά σταθήκαμε ανήμποροι ακόμη και να τα διατηρήσουμε ως είχαν;
Εάν είμαστε επιλήσμονες του προγονικού κλέους, εάν είμαστε ασυνεπείς και ανάξιοι να φέρουμε το βάρος της προγονικής κληρονομιάς ή όχι, το δείχνουν τα έργα μας, οι πράξεις μας, η πορεία που έχει λάβει η χώρα και ο σεβασμός που απολαμβάνει ή όχι στη σημερινή της μορφή και υπόσταση από τον πολιτισμένο κόσμο...
Η χώρα τελεί υπό τις συνέπειες ενός άγους. Εάν το άγος αυτό δεν καθαρθεί, το έρεβος θα επικαλύψει τα πάντα, δια παντός...
Σχόλια