Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΡΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΗΝ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ...

Ουκ ολίγοι ασχολούμενοι με τον Εσωτερισμό, έχουν σχηματίσει την εσφαλμένη αντίληψη ότι ο Ροδοσταυρισμός ανάγεται είτε στην Αρχαία Αίγυπτο, είτε στον Μεσαίωνα. Και αυτό, διότι ο Αχενατών αλλά και μέρος του ιερατείου της αρχαίας Αιγύπτου, είχε συνάφεια προς τις δοξασίες τις σχετιζόμενες με το Ρόδο και τον Σταυρό. Επίσης, Τάγματα που έφεραν τον τίτλο του Rose+Croix, εμφανίσθηκαν κατά τον 14ο αιώνα, πρεσβεύοντας ότι αποτελούν τη μυητική διαδοχή Κολεγίων Πυθαγορείων, Αιγυπτίων, του ιερατείου των Ευμολπιδών της Ελευσίνας, κ.α. Στην Φλωρεντία κατά τον 17ο αιώνα, περίοδο έντονων ζυμώσεων σε μυστηριακή και φιλοσοφικό επίπεδο, εμφανίσθηκε ένα «Τάγμα των Μάγων», το οποίο προέβαλλε τον ισχυρισμό ότι σχετίζεται προς την Ροδοσταυρική Παράδοση...
Ο Ορφισμός, ο οποίος σύμφωνα με πολλούς μελετητές αποτελεί την “ραχοκοκκαλιά” της ελληνικής μυστηριακής παραδόσεως, ως φιλοσοφικό-μυστηριακό ρεύμα, είχε υϊοθετήσει τρία υποστατικά σύμβολα: Το στάχυ, σύμβολο γονιμότητος, το οποίο και συμβολίζει τη λατρεία της Δήμητρος-Γαίας, το Κλήμα, δια του οποίου επέρχεται ψυχική διέγερση και έκσταση, χρησιμοποιούμενο στην λατρεία του Διονύσου, και το Ρόδο, συμβολίζον τον θείο Λόγο, τον Αιώνιο και ακατάβλητο πνευματικό σπινθήρα, σύμβολο αρμονίας και ηλιακής υπεροχής.
Σε επίπεδο μυστηριακό, το ρόδο συμβολίζει την ψυχική αναγέννηση, υποδηλώνει την αφύπνιση του ψυχικού μας εαυτού, διεργασία εσωτερική που συντελείται πανομοιότυπα όπως ανθίζουν και ανοίγουν τα πέταλα του τριαντάφυλλου. Από συμβολικής πλευράς, η διάταξη των φύλλων του, υποδηλώνει την σταδιακή/ανελικτική πορεία του ανθρώπου με γνώμονα την ψυχική του καλλιέργεια και ανάπτυξη προς τον Μυητικό ΄Ολυμπο. Επιπροσθέτως, το κλήμα αντιπροσωπεύει την άρρενα αρχή, τον πατέρα της Δημιουργίας, το στάχυ την θήλεια αρχή και το Ρόδο το Ηλιακό Πνεύμα, το ενωτικό σύμβολο της Κοσμικής Δημιουργίας, πραγματώνοντας δια της επενέργειας του νόμου του Τριγώνου, μία ολοκληρωμένη σύνθεση...

Κατά καιρούς, διάσπαρτες έχουν υπάρξει αναφορές περί της υπάρξεως διαφόρων Ταγμάτων αποκαλουμένων "Ροδοσταυρικά", οι αυθεντικές και παραδοσιακές καταβολές ωστόσο των οποίων είναι αμφισβητούμενες, αφ΄ ετέρου η αναφορά σε αυτά θα αποτελούσε αντικείμενο ιδιαίτερης έρευνας και παρουσιάσεως, οπότε δεν είναι του παρόντος να ασχοληθούμε με τη δραστηριότητά τους.
Εκείνο που αξίζει να επισημάνουμε ως θεμελιακό άξονα για την έρευνα γύρω από την Παράδοση του Ρόδου και του Σταυρού, είναι πώς τα δύο αυτά αρχέγονα σύμβολα, έχουν αρχαιοελληνικές καταβολές και προέλευση. Ο Σταυρός κατά την αρχαιότητα δεν ήταν σύμβολο μαρτυρίου, αλλά υποδήλωνε την πεποίθηση της αθανασίας της ψυχής και συνιστούσε αλληγορική απεικόνιση του κοσμικού άξονα. Σταυρό σχηματίζει ο άνθρωπος ο ίδιος εάν στεκόμενος όρθιος, θέσει σε έκταση τα δύο του χέρια. Στην Ελευσίνα, στην κεντρική πλατεία όπου υφίστατο ναός του ηλιακού ήρωος Τριπτολέμου και σήμερα υπάρχει στην ίδια θέση ναίδριο του Αγίου Ζαχαρία, διασώζεται μαρμάρινη πλάκα επί της οποίας είναι χαραγμένο το σύμβολο του Ρόδου με τον Σταυρό και τα αρχικά γράμματα Α και Ω, έμφορτα συμβολισμού.

Στο Βυζάντιο υφίστανται αναφορές για Ροδοσταυρική παρουσία και μυητική δραστηριότητα, σε διάφορες χρονικές φάσεις της χιλιόχρονης υπάρξεως της αυτοκρατορίας. Το Αυτοκρατορικό Τάγμα των «Αδελφών της Ανατολής» στο οποίο μετείχε και ο Πατριάρχης Φώτιος, υπήρξε ένα μυητικό Τάγμα που συστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1090, τελώντας υπό την αιγίδα του Αυτοκράτορα Αλεξίου Κομνηνού. Από το Τάγμα αυτό απέρρευσε μία μυστικιστική Αδελφότητα, το Τάγμα των «Αγνώστων Φιλοσόφων».
Η καταγωγή των «Αδελφών της Ανατολής» χάνεται μέσα στα βάθη των μύθων. Η Παράδοση τοποθετεί την ίδρυση αυτής της Αδελφότητας στην Κωνσταντινούπολη κατά τον ενδέκατο αιώνα (1090) υπό την αιγίδα του Αυτοκράτορα Αλεξίου Κομνηνού (1048-1118), ως πρώτος δε Κυρίαρχος Ιεροδιδάσκαλος αυτής, αναφέρεται ο Μιχαήλ Ψελλός (1018-1096).  

Η «δημόσια» εμφάνιση των πρώτων Ροδοσταύρων στην Ευρώπη πραγματοποιήθηκε το 1614, όταν κυκλοφόρησε η διακήρυξη «Fama Fraternitatis», μιας άγνωστης Αδελφότητας του Ρόδου και του Σταυρού. Λίγο αργότερα ακολούθησε το «Confessio Fraternitatis R+C» ή «Ομολογία της Αδελφότητας των Ροδοσταύρων».
Το 1616 έκανε την εμφάνισή του άλλο ένα βιβλίο ανώνυμου συγγραφέα με τίτλο «Οι Χυμικοί Γάμοι του Κρίστιαν Ροζενκρόϋτς». Θεωρήθηκε ότι ανήκε στον Βαλεντίν Αντρέα.
Επακολούθησαν και άλλα ροδοσταυρικά σχήματα, λιγότερο ή περισσότερο γνωστά, ενώ αργότερα ιδρύθηκε το Αόρατο Κολέγιο των Ροδοσταύρων, το οποίο πήρε επίσημη μορφή και αποτέλεσε τον πρόδρομο της σημερινής Βασιλικής Εταιρίας του Λονδίνου.

Ο Τεκτονισμός αφιέρωσε τον 18ο βαθμό του στην ροδοσταυρική παράδοση που σχετίζεται άμεσα με τον συμβολισμό του Ρόδου και του Σταυρού. Για τους μύστες το Χρυσό Ρόδο συμβολίζει την Τελείωση. Σε αυτό το προχωρημένο μυητικό στάδιο “ο άνθρωπος θεάται της Θείας Ουσίας, ενώνεται στενά με την Άρρητη Πρώτη Αρχή και τότε η ψυχή τελειώνει το ταξίδι της και αναπαύεται”, παύει δηλαδή ο κύκλος των ενσαρκώσεων όπως αναφέρει σχετικά ο Πρόκλος.

Το ρόδο ως διακοσμητικό σύμβολο το συναντούμε σε τάφους, αλλά και ως έμβλημα ιερών οικοδομημάτων και μνημείων, αφού αποτελεί έμβλημα της ζωής και του θανάτου. Η απεικόνισή του, υποδηλώνει τόσο την ουράνια τελείωση, όσο και το γήινο πάθος, σχετιζόμενο τόσο με την Ουράνια Αφροδίτη, όσο και με την Πάνδημο…

Το Μυστικό Ρόδο αλληγορεί την ολοκλήρωση, το μυστήριο, το κέντρο της καρδιάς της ζωής, το άγνωστο. Το ρόδο συνδέεται επίσης με την ομορφιά, την ευτυχία, την τρυφηλότητα. Γι΄ αυτό και κατά την περίοδο του μεσαίωνα, όπου άνθισε το ρεύμα των τροβαδούρων και των ιπποτών, το ρόδο πολλάκις συνδέθηκε με την γυναικεία φύση και συμβόλιζε την Δέσποινα των Λογισμών, το Αιώνιο Θήλυ…

Στον συμβολισμό της καρδιάς, το ρόδο κατέχει το κεντρικό σημείο του σταυρού, το σημείο της ενώσεως. Η παροδικότητά του συμβολίζει την εφήμερη διάρκειας της υπάρξεως. Τα αγκάθια του υποδηλώνουν τον πόνο, το αίμα και το μαρτύριο. Το μυστικό ρόδο, το “Sub Rosa”, που απεικονίζεται στις αίθουσες των συμβουλίων, δηλώνει την μυστικότητα και την διακριτικότητα. 

Είναι το άνθος του Αρποκράτη, θεού της σιγής και των μυστηριακών τελετουργιών. Σύμφωνα με την παράδοση, η Αφροδίτη προσέφερε κάποτε στον θεό Αρποκράτη ένα ρόδο, ως υπόμνηση του ότι πρέπει να σιγεί περί των θείων πραγμάτων. Από τότε καθιερώθηκε ως ο θεός των Μυστηρίων και παρίστατο ως παιδί με το ένα δάκτυλο στο στόμα.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ionhellas@gmail.com

ΕΠΑΝΑΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΜΕ ΝΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ!

Το βιβλίο "Διονυσιακοί Τεχνίτες και Αρχαίοι Ναοδόμοι: Η αληθινή προέλευση του Τεκτονισμού" ρίχνει φως στο σκότος της άγνοιας και της εσκεμμένης αλλοίωσης. Οι ενδιαφερόμενοι για το βιβλίο μπορούν να απευθύνονται στον βιβλιοπωλείο "Έσοπτρον" είτε να αποστείλουν e-mail στην ηλεκτρονική διεύθυνση: ionhellas@gmail.com